ISO 9001 үр дүнгээ өгөхгүй байна уу?

            Манай улсад одоогоор 60-аад байгууллага ISO 9001 стандартыг нэвтрүүлэн гэрчилгээ авчээ. Дийлэнх нь бизнесийн байгууллагууд аж. http://www.polit.mn/content/mail/41067.htm

Цаашид ч энэ тоо нэмэгдэх нь гарцаагүй. Гэтэл эдгээрийн дунд ISO 9001-ийг нэвтрүүлсний хэрэг гарахгүй, зөвхөн сертификаттай л болсон байгууллагууд ч байна. Тийм байдалд орсон бол анхнаасаа л "ISO 9001-ийн нэвтрүүлсэн" гэсэн нэр олж авах зорилготой байсан гэж бодож байна. 

            Ямар ч ажлыг шинээр хийхэд удирдлагын манлайлал хамгийн чухал байдагтай адил энэ стандартыг нэвтрүүлэх, жинхэнэ ёсоор нь чанарын удирдлагын тогтолцоотой болъё л гэвэл эхлээд компаний гүйцэтгэх захирал үүнийг хүсч, нэвтрүүлэхэд бэлэн байх ёстой. Улмаар нэвтрүүлэх явцад гүйцэтгэх захирал идэвхтэй оролцож, ажиллагсдаа татан оролцуулах хэрэгтэй. 

Ер нь ISO 9001-ийг нэвтрүүлсэн компаний удирдлага чанартай үйлдвэрлэл, үйлчилгээ гэж юу болохыг, ажиллагсад нь ажлаа хэрхэн сайжруулах талаар мэддэг болсон байх ёстой. 

Өөрөөр хэлбэл, хүн бүрт ахиц гарсан байх ёстой. Тэгж чадаагүй бол удирдлагын манлайлал хангалтгүй байна гэсэн үг. Манлайллаа сайжруулаарай.

Бэлтгэн нийлүүлэгчийн "чанар" чухал уу?

Сүүлийн үед том компаниуд бэлтгэн нийлүүлэгчдээ чанарын удирдлагын тогтолцоотой байхыг шаарддаг болсон билээ. Тухайлбал, Оюу толгой ХХК (ОТ) нь ханган нийлүүлэгчдээ жил бүр үнэлдэг бөгөөд тэнцсэн компаниуд ОТ-с илүү их гэрээ, захиалга авах боломж нээгддэг байна. Энэ үнэлгээнд чанарын удирдлагын тогтолцоотой холбоотой хэсгүүд заавал ордог. Нэг ханган нийлүүлэгч компани ЧУТ-тай бол тэд ч өөрсдийн нийлүүлэгчдээ ЧУТ-тай байхыг шаардана. Яваандаа түгэх болно.

Бэлтгэн нийлүүлэгчийн үйл ажиллагаа чанартай бол биднийх мөн чанартай байна гэсэн үг.
ЧУТ-тай нийлүүлэгчийн бараа бүтээгдэхүүнийг заавал шинжлээд шалгаад байх ч шаардлагагүй.

"Чанар"-ын зардал

Чанартай холбоотой хэдэн төрлийн зардал гардаг. Ерөнхийд нь 3 ангилан тайлбарлая.

1. Урьдчилан сэргийлэх зардал
Чанаргүй үр дүн гарахаас урьдчилан сэргийлэх зорилгоор гаргаж буй зардал хамгийн чухал.
Чанараа сайжруулъя гэвэл чанарын төлөвлөгөө гарган, тодорхой хэмжээний мөнгө төсөвлөх хэрэгтэй. Компани жил бүр стратегийн төлөвлөгөө боловсруулж, түүнийгээ хэрэгжүүлэхийн төлөө ажилладаг. Энэ төлөвлөгөөндөө чанарын төлөвлөгөөг оруулан цогц байдлаар авч үзэх нь зүйтэй. Тэгэхээр ийнхүү төсөвлөсөн урьдчилан сэргийлэх зардалд дараах зардлуудыг оруулж болно. Үүнд:

• Хэрэглэгчдийн сэтгэл ханамжийн судалгаа авахад шаардлагатай асуулга, мэдээлэл олж авах зардал
• Ажиллагсдыг чанарын болон бусад сургалтанд хамруулах зардал
• Чанартай үйлдвэрлэл, үйлчилгээ үзүүлэхийн тулд гарах бусад зардал зэрэг орно.

2. Чанарын төсөл хэрэгжүүлэх, аудит хийх зардал
Компани үйл ажиллагаа чанартай явуулах, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний чанарыг сайжруулахтай холбоотой төсөл хэрэгжүүлэх болсон бол чанарын зөвлөхийн цалин хөлс, чанарын сургалт, аудит хийлгэх зардал, холбогдох бусад зардлуудыг энд хамааруулж болно.

3. Засч, залруулах зардал
Үйлдвэрээс гологдол бүтээгдэхүүн гарсан бол үүнийг засахад их зардал шаардагддаг. Гологдол нь хэрэглэгчид очсон бол түүнээс ч илүү хохиролтой. Засч, залруулах зардалд дараах зардлуудыг ойлгож болно.

• Гологдол бүтээгдэхүүнийг засахтай холбоотой гарах материал, цалин болон бусад зардлууд 
• Бүтээгдэхүүнийг зах зээлээс буцаан татах зардал

Тэгэхээр дээрхээс хамгийн чухал нь эхний 2 төрлийн зардал буюу урьдчилан сэргийлэх, чанарын төсөл хэрэгжүүлэх болон аудит хийх зардлууд юм. Энэ зардлууд нь үр өгөөжөө өгсөн бол буюу чанараа сайжруулахын төлөө хийсэн ажлууд үр дүнтэй байгаа л бол засч, залруулах зардал маш бага байх, цаашлаад энэ төрлийн зардлыг гаргахгүй байх үндэс болно. Өөрөөр хэлбэл, ирээдүйд үл тохирлоос үүдэн гарах зардлыг хэмнэнэ.